O formach zatrudnienia w Brazylii – czym może zaskoczyć…
Nasza brazylijska korespondentka z pomocą działu HR w swojej firmie wybadała jakie są formy zatrudnienia w Brazylii. Zapraszamy do lektury, a tych którzy mają już doświadczenie na brazylijskim rynku pracy do komentowania i pomocy stworzenia solidnej informacji na temat kontraktów, pracy, problemów i profitów.
Umowy oferowane przez brazylijskich pracodawców to przede wszystkich Carteira Assinada oraz tzw. Autônomo. Nie możemy tego przekładać w żaden sposób na nasze polskie myślenie i porównywać z umową o pracę czy umową zlecenie. W przeciwieństwie do nas Brazylijczyk może wybrać formę pracy najbardziej mu dogodną. Wielu decyduje się na umowę Carteira Assinada, ponieważ wtedy pracodawaca opłaca wszelkiego rodzaju składki. Jednak przy tym wyborze, musi zdawać sobie sprawę, że zarobek będzie nieco niższy. Tym, którzy decydują się na ”autônomo” nie przysługują żadne dodatkowe benefity.
Carteira Assinada gwarantuje Fundo de Garantia – fundusz gwarancyjny.Co miesiąc pracodawca przekazuje pewną kwotę na konto swojego pracownika do funduszu gwarancyjnego. W momencie utraty pracy (wyłącznie poprzez zwolnienie) pracownik otrzymuje pieniądze od Fundo de Garantia, które mają pomóc mu utrzymać się do momentu znalezienia kolejnej pracy. Przy tej umowie pracodawca również opłaca INSS – Instituto Nacional do Seguro Social – czyli fundusz emerytalny. INSS stanowi cześć Federalnego Rzadu Brazylii. Pracodawca opłaca również opiekę medyczną (convênio médico) oraz opiekę dentystyczną (convênio odontológico). Niekiedy pracodawca pokrywa całkowity koszt leczenia, niekiedy tylko jego cześć. Płatne wakacje przysługują pracownikowi dopiero po roku pracy.
Autônomo czyli pracownik autonomiczny nie ma obowiązku 8 godzinnej pracy. Sam ustala zakres i czas wykonywania swojej pracy. Nie przysługują mu żadne profity. Nie ma prawa do płatnych wakacji. Dlaczego zatem wybiera tem rodzaj kontraktu? Netto jego zarobki są zdecydowanie wyższe, ponieważ pracodawca nie ponosi na jego rzecz dodatkowych kosztów.
Obowiazkowym dokumentem przy każdej formie zatrudnienia jest Carteira do Trabalho e Providência Social (CTPS) – Karta Pracy i Opieki Społecznej, gdzie pracodawca zawsze winien zamieścić kontrakt . Zgodnie z art. 29 Consolidação das Leis Trabalhistas (Kodeksu Pracy) pracownik posiadający kontrakt typu Carteira Assinada w ciągu 48 godzin powinien przedstawić CTPS swojemu pracodawcy. W wypadku gdyby pracownik nie dopełnił zobowiązania może zostać zwolniony z pracy. W wypadku, gdy wina leży po stronie pracodawcy może on zostać ukarany grzywną przez komisję pracy danego regionu (Delegacia do Trabalho).
Co mnie przede wszystkim zaskakuje? Sobota jest dniem roboczym.Jednak nie jest to dzień obowiązkowy. Pracownik może nadrobić sobotnie godziny pracy podczas tygodnia. Sześć dni pracy w Brazylii trwa 44 godziny. Aby uniknąć pracy w sobotę, Brazylijczyk przebywa w pracy od poniedziałku do piątku dziennie 8.48h. Brazylijczyk zaczyna pracę o godz 8:00. Następnie w południe przypada mu ok. półtora godzinna przerwa na obiad. Pracę kończy o godzinie 18:18. Prawo do mininum godzinnej i maksymalnie dwugodzinnej przerwy na obiad jest prawem pracownika wpisanym w brazylijskim kodeksie pracy.
Pensja pracownika dzielona jest na siedem dni. Jeżeli Brazylijczykowi przypada 30 dni płatnych wakacji, należy pamiętać, ze tutaj 2 tygodnie wakacji to nie jak w prawie polskim 10 dni (wykluczamy w prawie polskim sobotę i niedzielę) lecz jest to 14 dni wakacji (włączając w to sobotę i niedzielę!). Jeżeli dane święto przypada we wtorek, Brazylijczyk ma obowiązek pracy w poniedziałek, jak na przykład podczas tegorocznego Święta Pracy, ktore przypada we wtorek. Dzien 30.03 jest dniem roboczym i obowiązkowym.
Podatki? Podatki jak w każdym kraju są obowiązkowe. W Brazylii pracownik o najniższej stawce dochodów (622 reali miesięcznie– ok. 1200 PLN) nie musi odprowadzać podatków i nie jest to przestępstwem.
Jak w pracy radzi sobie biedniejszy pracownik? Wielu pracodawców pokrywa koszt transportu do pracy (całkowicie bądź częściowo). Pracodawca może oferować specjalne benefity jak np. dziennie przydziela pewną cześć kwoty (ktora nie stanowi czesci wypłaty) na obiad i na zakupy w sklepie spożywczym. Pracodawca powinien zagwarantować każdemu pracownikowi poranną kawę. W przypadku gdy pracodawca nie ustanawia żadnej kwoty na obiad, jego obowiazkiem jest zagwarantowanie drobnego posiłku w pracy. U nas są to napoje i pieczywo. W mojej pracy środa zawsze jest “ tłusta środą” i pracodawca kupuje nam słodkie pieczywo.
Wielu Brazylijczyków, przede wszystkim ci z interioru Brazylii obawiają sie kontraktów typu Carteira Assinada myśląc, że zarobią zdecydowanie mniej. Poniżej interesujący krótki komiks propagujący formę kontraktu Carteira Assinada i przekonujący społeczeństwo, że ta forma kontraktu gwarantuje korzyści na całe życie. W przypisach znajduje się również link do oryginalnej wielkości komiksu.
Agata Błoch
——————————————————————
Informacje zasięgnięte w Dziale HR w brazylijskiej firmie OpenK, Uberlândia, MG