Prezentacja on-line: Brazylijska cywilizacja kawowa i zaproszenie do Bydgoszczy
Zapraszamy na prezentację naszej fundacyjnej koleżanki Agaty Błoch w Bydgoszczy. (godz.18:00, sala 303)
Ogólnopolska konferenca naukowa: „Jedzą, piją, lulki palą. Kulturowe aspekty korzystania z używek na przestrzeni dziejów” / „They eat, drink and smoke. Cultural aspects of using stimulants through the ages”, Bydgoszcz, 5-6 marca 2015 r. / Bydgoszcz, March 5-6th, 2015.
Brazylijska cywilizacja kawowa
Tematem prezentacji jest kawa jako determinant tworzenia się brazylijskiej cywilizacji regionalnej w stanach São Paulo i Rio de Janeiro. Kawa gwarantowała bogactwo, pobudzała gospodarkę lokalną, umożliwiała wybranym grupom społecznym dojście do władzy, a przy współpracy z mlecznym stanem Minas Gerais stała się głównym komponentem brazylijskiej polityki „Kawy z Mlekiem” na początku XX wieku.
Celem prezentacji jest ukazanie jak kawa stała się elementem brazylijskiego dziedzictwa kulturowo – społecznego, a także wyrazem tożsamości lokalnej i narodowej. Za brazylijskim „cafezinho” (tłum. typowa mała kawa) kryje się historia wielkich przemian społecznych w przełomowym momencie okresu niepodległej Brazylii. W prezentacji zostaną wyjaśnione zmiany gospodarczo-społeczne związane z produkcją kawy, które przyczyniły się do stworzenia nowej brazylijskiej rzeczywistości.
Cywilizacja kawy bez wątpienia była tą, która wpłynęła na rządową politykę Brazylii, a sektor bazujący na sprzedaży kawy zdominował gospodarkę całego kraju. Eksport kawy przez dekady stanowił najważniejszy element brazylijskiej gospodarki, ponieważ możliwa stała się wówczas reintegracja Brazylii ze światowym handlem, natomiast dochody pochodzące z jej uprawy sprawiły, że gospodarka kawowa sama była w stanie finansować główne etapy produkcji. Dzięki eksportowi kawy zgromadził się kapitał, który spowodował narodziny brazylijskiego przemysłu.
Kawa okazała się „zielonym złotem” dla Brazylii. Polityka kawowa stopniowo zyskiwała na znaczeniu nabierając charakteru kapitalistycznego i modyfikując stosunki społeczne w Brazylii. Dolina Paraiba zaczęła przeżywać okres największego rozwoju, a wielcy właściciele ziemscy otrzymywali lub nabywali tytuły szlacheckie, czego konsekwencją było tworzenie się nowej, uprzywilejowanej grupy zwanej baronami kawowymi. Otoczyli się oni luksusem i byli w posiadaniu ogromnych gospodarstw rolnych, a mieszkali w posiadłościach zdobionych przez towary importowane z Europy. Właściciele plantacji kawy uczestniczyli również w rozbudowie wielu sektorów brazylijskiej gospodarki oraz infrastruktury regionalnej.
Intensyfikacja uprawy kawy w Brazylii sprawiła, że afrykański niewolnik okazał się niewystarczającą siłą roboczą. Kawa zmusiła władzę do ustanowienia nowych praktyk administracyjnych wobec imigrantów przybywających do Brazylii aby pracować na roli. W ten sposób ustanowiono dwa najważniejsze prawa – „Prawo Ziemi” oraz „Prawo o Usługach Wynajmu”, a Brazylia podążała w stronę ustanowienia wolnego rynku pracy.
Przez największy brazylijski port w Santos eksportowano tony kawy. Santos stało się oknem na świat, świat który mówił, że „Brazylia to kawa”.