Niewolnictwo nadal istnieje?
Prawo pracy w Brazylii regulowane jest przez dwie podstawowe ustawy: Konstytucję z 1988 r. i Skonsolidowane Prawo Pracy (Consolidaçăo das Leis do Trabalho – CLT) CLT zostało wprowadzone w życie poprzez rozporządzenie 5452 dnia 1 maja 1943 roku i było wielokrotnie poprawiane i uzupełniane przez liczne nieskonsolidowane prawa, dekrety i rozporządzenia. Oprócz tego, podobnie jak w większości państw Europejskich (ale akurat nie w Polsce) prawo pracy jest w Brazylii w znacznym stopniu regulowane przez układy zbiorowe pracy. (1)
Dość często pojawiają się głosy, że prawo pracy w tym kraju jest przestarzałe, niedostosowane do obecnych wymogów rynku i wymaga głębokich reform. W niedostateczny sposób chroni pracowników, jest nieelastyczne. Prawo nie zachęca w wystarczającym stopniu także pracodawców i inwestorów: warto zauważyć, że magazyn Fortune opublikował ostatnio listę 15 miast najlepszych dla biznesu – znalazły się na niejmiędzy innymi trzy miasta latynoamerykańskie (Bogota, San Jose i Santiago) – ale nie ma tam ani jednego miasta wschodzącej, wielkiej gospodarki jaką jest Brazylia. Lista miast dostępna jest tutaj i warto zwrócić uwagę na fakt, że znalazła się na niej Warszawa.
Powróćmy jednak do prawa pracy w Brazylii. Mimo braków gwarantuje ono podstawową ochronę pracownikom. Niech wymienię tylko płacę minimalną, określony czas pracy, zabezpieczenie społeczne pracowników, prawo do urlopu czy prawo do strajku. Mimo tych uregulowań wciąż wielu pracodawców traktuje swoich pracowników jak… niewolników. I z tym procederem próbuje zmierzyć się rząd Brazylii. W brazylijskim ministerstwie pracy znajduje się osoba odpowiedzialna za tropienie przypadków traktowania pracowników jak niewolników. W zeszły piątek (29 lipca) Guilherme Moreira, a więc urzędnik sprawujący tę funkcję – ogłosił listę 251 pracodawców (w tym dwóch burmistrzów!), których ministerstwo pracy oskarżyło o ten proceder. Z punktu widzenia brazylijskiego prawa za niewolnicze warunki pracy uważa się zmuszanie robotników do pracy przez zbyt wiele godzin i w wyczerpujących warunkach oraz przymusowe przetrzymywanie tych, którzy zaciągnęli dług u pracodawcy.(2) Winni będą figurowali na liście przez dwa lata lub do czasu gdy zapłacą wszystkie kary za to wykroczenie.
Listę takich pracodawców w Brazylii publikuje się dwa razy w roku. Niepokojący jest fakt, że ilość takich przypadków się zwiększa: w przedostatnim, grudniowym raporcie było to 220 pracodawców. Powstaje pytanie – czy pogarszają się warunki pracy czy też ministerstwo funkcjonuje w sposób bardziej skuteczny walcząc z niewolniczymi warunkami pracy?
Janina Petelczyc
(1) Labor law in Brasil, http://www.lexuniversal.com/en/articles/908
(2) Dobrodzieje-pracodawcy, Nowy Obywatel, http://nowyobywatel.pl/2011/08/02/dobrodzieje-pracodawcy/
Zdjęcie (z poszanowaniem praw autorskich) pochodzi stąd.